Saturday, April 25, 2009

آنا ديلي و آنا سوتو


اين خبر را كه در سايت حامي ميرحسين موسوي درج شده، بخوانيد: حداد عادل گفته است سعدي نخوانده شير مادر نخورده است.

من هم اشعار و نثرهاي سعدي را دوست دارم. واقعا اگر كسي بخواهد بر زبان و ادبيات فارسي، و كلا مطالب ادبي تسلط يابد مطالب سعدي شايد برايش مثل شيري باشد كه مواد مغذي استحكام بخش براي چارچوب فراگيري زباني و ادبي وي باشد.

ولي از سوي ديگر اين هم به ذهن آدم مي رسد وقتي يك كودك آذربايجاني كه شير مادرش را هم خورده و از او زبان مادريش را هم فراگرفته، ولي نمي تواند زبان تركي را هم در مدارس بخواند، چه كاري بايد انجام دهد تا ثابت كند علاوه بر شير دايه، شير مادر را هم در عرصه زبان مادريش خورده است؟!

Sunday, April 19, 2009

Bashqa soz veren

Gechen yazim da dedim E'lemi onaylanmasa(selahiyyet verilmese), gozleyeceyik gorek MirHusen Musevi Soz verecek ki Turklerin Anadili de bu olkenin oxullarin da oyrenilecek mi ya yox. veli menim gozum su ichmir! O achiq soz demir.

Bunu artirmaq isterdim, deyem ki, ola biler bir sayi deyeler siz neden tekce yapishmisinz Turk koklu adaylara, ve ola biler bizi irqchi tanisinlar! Ancaq bu irqchilighi gostermir ve yalniz bunlara daha artiq arxayin ola bilmeyi gosterir. Yoxsa Ehmedinijadin en onemli yardimcilari ve baxanlari hamisi Azerbaycanlidirlar!
Ve elbette Kerrubi de yaxshi sozler danishir! Ornek ichin bura baxin.

Mence bu qonu da Lor tayfasindan olan Kerrubi MirHusen kimi adamlardan chox aydin ve achiq danishir.
---
Bu yazini latin alfabeti ile yolladim chunku Erebi alfabeti Google Gecetleri(gadget) ile yayabilmirdim.


Yazmaqdan Sonra:

Gedin buraya baxin. Tezelik de adlim olan tenz shayiri Xelil Cevadi da qatilib MirHusenin kampaniyasina ve onu destekleyir ve ilk done olaraq bildim ki o Zenganli Turkumush ve ilk Turkce sheylerini MirHusene gore deyib.

Hen... Bele dir ki her ne sonra onudulsa da, sechim chaghinda uze chixar! Xelil Cevadinin son beyt de gosterdiyi me'yar da Mir Husenin cumhur bashqanligha sechilmek ichin choxlu imtiyaz varidir chunku ozu Turk ve qadini ise Lor dur:

امتیاز میرحسین پر است
(Mir Husen imtiyazla doludur)
چون خودش ترک و عیالش لر است
(Chunku ozu Turk, arvadi Lordur)


Deyirem ki ish dir Kerrubunun qadini Turk olsa bu iki neferin imtiyazlari ust-uste geler! yox ?! chunku Kerrubi ozu Lor dur!

Wednesday, March 11, 2009

مير حوسئين سؤز وئرسين


دوكتور اعلمي يه مجليس ميللت وكيلي اولماق ايچين صلاحييت وئرمه ديلر؛ جومهور باشقانليغينا آداي اولماق بيانييه سي ده بئله دير، جومهور باشقانليغينا نئجه اونايلاناجاق، ايندي دن بللي دير؛ و البته بو اؤلكه ده هئچ زاد معلوم دئييل! ايشدير گون باتي دان چيخسا و اونون كيمي بير آدام آدايلار ايچينده اولسا آشاغي دا كي سؤزلرين هم يازيلماغي و هم اوخونماغي يئرسيز، و البته يوخاري دا كي باشليق دا ده ييشيلمه لي دير!

باشقا طرف دن مير حوسئين گلير! او بيلير كي مئهرعليزاده، آذربايجان بؤلگله لرينده، تكجه تورك اولماق اوچون باشقا آدايلاردان چوخ سس آلدي. او دا بير آذربايجانلي دير و ايسته يير گلن ايلين ياز سونوندا قورولان سئچيم ايچين آداي اولا. من ايسه بير آذربايجانلي اولاراق، باشقا ميليونلار ايرانلي تورك كيمي اؤز آناديليمي اوخوللاردا اوخوماقدان محروم اولموشام و ان اؤنملي ايسته ييم بللي دير نه دير. مير حوسئين 7-8 ايل دؤولت باشقاني اولموشدور، او زامان بيزيم نسيل اوشاق ايدي و توپلومسال ايشلردن باش چيخاردابيلميردي. اؤزوده ايسلامي دئوريمين ايلك ايللري ايدي و اوندان علاوه عيراق ساواشي وار ايدي. بونلارين چوخو اونا بهانه اولابيلر كي نه دن اؤز ديلداشلارينا قوللوق ائتمه ييب. آنجاق بيزيم نسيل اون بير بوندان اؤنجه، اونون يولداشي خاتمي ني سئچدي و او اؤز دئديكلرينه، اؤزلليكله آذربايجان خالقي نين مدني حاقلارينين اؤده مه يينه گؤره عمل ائتمه دي و مير حوسئين، كولتورل دئوريمي يوكسك شوراسيندا(شوراي عالي انقلاب فرهنگي) اويه اولاراق بوتون اولايلار قارشيسيندا بللي سيز ندنلره گؤره سوسموشدو. اينگليس لرين بير آتالار سؤزو واردير كي دئيير: « بيرينجي دؤنه مني آلداتسان سنه شرم اولسون، ايكينجي دؤنه اؤزومه شرم اولسون!»؛ هر حال دا آذربايجانليلار چوخ دا كينه لي و اؤجالان بير آدام دئييلر.

و بونا گؤره بيزلر، بير شرط ايله اونون داليندا دورمالي ييق؛ و او دا بو دور كي او ميليونلار ديلداشينا رسمي سؤز وئرسين كي اونون ايش اوستونه گلن دؤولتي توركلرين آسيميلاسيونا سون قويولوب و اونون آپارديغي ايشلر ايله، آناياسانين اون بئشينجي اصلينه گؤره:

« توركجه ديل و ادبيياتي بوتون اوخوللار و بيلي يوردلاردا اؤيره نيله جك ».

Tuesday, March 10, 2009

بير اؤزونو ايتيرن آدام


يولداشلارين بيري سي گولمه لي بير خاطيره دئييردي؛ دئديم حئييف دير يازيلماسين:

ســكسن بئشينجي ايلين يازسونوندا كي اولايلاردان چوخ گئچمه ميشدير. بئش آلتي نفر امكداشلارلا اوتوروب او كاريكاتورا گؤره دانيشيرديق. خويــلو يولداشلارين بيريسي چوخ دورو و آيدين دانيشاردي و سؤزونو هئچ واخت گيزلتمزدي.
تئهرانليلارين بيري سي، فارسجا دئدي كي او جريان چوخ دا اؤنملي دئييلدي. اؤز نظرينده ايسته ييردي منطيق ايله قونوشا و سؤزونه بئله دوام وئردي :
«مثلا منيم آتا و آنام توركدورلر، آنجاق اؤزوم فارسام...!»

او گده نين آغزيندان بو سؤز چيخماميشدي، من پيققيلاديم و او خويــلو يولداش دا تئز دئدي:
«بئله بير شئي اولار مي آخي؟‍ اولمايا سن قوناق دان عمله گليبسن؟‍!»

بيز ده اللري قويدوق قارينلارين اوستونه، شاققيلاييب كسيمسيز گولمه يه باشلاديق...

و بئله اولدو كي او وارليغيني اونودان آدام داي بير ده چوخ دانيشمازدي.



Saturday, February 21, 2009

ايكي حسنين بير آناديلي وار


دوكتور « حسن احمدي كيوي»نين آدي ني بوتون اوخوللار و بيلي يوردلار دا اوخونان فارس ديلي دستورلار و يا گرامئرلرينده هاممي ميز گؤرموشوك. اونون هم يئرلي لري ايله بيرليكده منده اونون آديني گؤرنده كئف ائله ييب و توركجه ياشاسين دئيه رديم. البته بيلي يورد دا ميللي دوشونجه تاپاندان سونرا، اونا ايرادتيم آزالدي و حتتي دئييرديم، بيزي بيزدن آييرانين جانينا يامان درد دوشسون! البته بو آناديلين گوجو هر نه دن چوخ دور، و اؤز ايشيني سون دا گؤرور و بوتون كدرلري آرادان آپارابيلير. دؤرد ايل بوندان قاباق اونون خالخاليم قوشماسي ني گؤرندن سونرا بيلديم، كي بيزيم هم يئرلي شاه زامانينين فارسلاشديرما چاغينين لاپ قيزغين چاغلاريندا فارسلاشديرمان پوروسه سينين اؤندرليگينه گيرديريلميش اولاراق، اؤز كيمليگي ني اونودابيلمه ييب و آناديلينده بير گؤزل شئعر دئميشدير. و سونرا گؤردوم اؤزو يازديغي بير توركجه ديلينين گيرامئري ني آتاما سونموشدور. آتام دئيير، دكتور احمدي دئميش ايميش منيم، آذربايجان و اؤز آنا ديليمه بير بؤيوك بورجوم وار و اونو اؤده مه لي يم. و البته كي اونو سون دا اؤده دي و بو اؤده نيشين سونوج اولان كيتابي، يازديغي و توپلاديغي باشقا يوزلر كيتاب و مقاله دن اؤنملي دير. اونا اوزون ياشام ديله ييرم. آذربايجان كولتورو و ادبيياتي اونا اوزون سوره احتياجي واردير.

ائله كي دئديم سايين دوكتور احمدي نين آدي چوخلو فارس ديلي درسليكلرده چوخ گؤرونور. آنجاق اونون آدينين يانيندا بير باشقا آد دا واردير و او آد دوكتور حسن انوري نين آدي دير. بير ايكي آي بوندان قاباق ايران تيلويزيونو دوكتور احمدي يه گؤره بير وئرليش قويموشدور و قونوسو سانكي فارسجا ادبييات و دستورونون آذربايجانلي قوللوقچوسو و يا قوللوقچولاري ايدي! چونكو حسن احمدي دن تمجيد ائدن، حسن انوري ده غليظ تورك لهجه سي وار ايدي و معلوم اولدو كي آديني آپارديغميز باشقا حسن ده تورك و قوشاچايلي ايميش! گؤره سن توركلر اولماسايدلار فارس ديلينه گيرامئر و يا دستور يازيلاجاقميش! اولابيلر كي بو ايكي حسن دئميشلر توركجه ديلينه قونشو اؤلكه لر گيرامئر يازميشلار و بيزه هله بويورولمور. ياخشي دير بيز فارسجايا گيرامئر يازاق، توركلر اونو اؤيره نه بيلسينلر!
سيزين خبرينيز وار دوكتور انوري نين توركجه يه بير يازيسي اولسون!؟ ياخشي دئييل بيلمه دن، اونو دا سولاتدايام( 'سولاتداماق' خالخال و كيوي ده ايشله نير و سرزنش آنلاميندا دير)! او ايكي حسن منه و بيزلره توركجه درسليكلر ايسه يازسايديلار من توركجه يازيلاريمي بوندان داها گؤزل يازابيلرديم. يازيقلار اولسون.

بو يازي دونياليق آناديلي گونونه گؤره يازيلدي. بو گونو بوتون آناديللريني سئونلره موتلو اولسون دئييرم.


يازاندان سونرا:

گؤردوغونور گؤرونتونو عموغلوم بو يازي يا گؤره، ساليب يوللاييبدير؛ منيم كي خوشوم گلدي. بير يئرين آدليم و بيليم آداملاري، كسينليكله اورانين اوخوللاري، خياوانلاري، كيتابخانالاري و باشقا گئنل يئرلرينه قويولمالي دير. كويو بلدييه سي آپاريجيلارينا اللر وار دئييرم. اينشاللا فارسجا و اینگلیزجه نین یانیندا، توركجه ده یازیلار:
«كويولو دوكتور حسن احمدي خياواني / يا آغاجلي يولو /و يا كوچه سي».
دونیانین هئچ یئرینده اؤز دیللرینی بئله تابلولاردان سیلمیرلر! سونرا دئییریک نه دن جوک دوزه لیر!

Thursday, February 5, 2009

شبيستر اولدوزو

آجيمدان اؤلوردوم! بير ساندويچ توكاني گؤروب گيرديم ايچه ري و فارسجا دئديم تئز بير دنه همبرگر قيزارت وئر.
اللي-آلتميش ساشلي ساندويچ پيشيرنين يانينا قونشو توكانچيلار گليب و اونونلا توركجه قونوشوردولار. همبرگئري دورمش(!) ائدنده فارسجا دئدي آغ سوس ووروم يا قيرميزي؟ من ده توركجه دئديم قيرميز سوس وور ياخشي اولار.

ادب ايله ساندويچي گتيريب دئدي، توركسن؟
دئديم هن، بورادا تورك اولماماغين تعججوبو وار!
دئدي بيليرم، آنجاق هامي توركجه دانيشمير!
سونرا سوروشدو هاراليسان، دئديم خالخاللي.
من ده ساندويچي يئيه يئيه دئييرم سيط هاراليسينيز؟
دئيير شبيسترلييم.
دئديم دوكتور زهتابي ني تانيياردينيز مي؟
دئيدي هن. سن اونو هارادان تانييير سان؟
دئديم اولارمي تورك اولوب اونو تانيماياسان؟ كولتوروموزه بؤيوك قوللوقلار گؤستردي. اون ايل اؤنون اؤلوموندن اؤتور. آنجاق او اونودولماز بير آدام دير. آللاه رحمت ائله سين.

او بير ايكي دقيقه سوسوب دانيشمادي.

ساندويچين سون لوغمالاريني قوپارداندا دئدي شبيسترين باشقا بؤيوك و آدليم آداملاري دا چوخدور.
من ده دئديم، دوغرو دئييرسن؛ آنجاق زهتابي، شبيستر سهل دير، آذربايجان دا بام باشقا ايدي.

ساندويچ پولونو وئرنده، قوناق اول دئدي؛ آنجاق بير ساغ اول دئديم، آللاهها تاپشيرديم.

بونو ياياندا دئييرم كئشگه، قيشين ايلك گونلرينده او ساندويچ ساتاني گؤره يديم...

Monday, January 5, 2009

توركجه اوخشاما ال يازمالاري


حساسييتلرين چوخ اولماسي، و باشقا طرفدن بيلگيمين آز اولماغينا گؤره ايسته مه ميشم، مذهب و دين قونوسوندا گؤره بير شئيلر يازام؛ آنجاق محررمليك ده اولاسان، و بو گونلره گؤره بير شئي يازماياسان، اولمور كي اولمور! اينتئرنت واسيطه سي ايله اليمه چاتميش ايكي دنه گؤروت ، باعيث اولدور بو قونو دا نئچه سطير يازام.

ايمام حوسئين اوچون قورولان مراسيملر و آنمالار يقينا آذربايجان توركجه ديلينين قورنماسيندا چوخ بؤيوك و تاريخي بير رول اويناييب و جورءت ايله دئمك اولار محررم ده بو مراسيملر هر ايل ياشانماسايدي، آذربايجان توركجه سينين اصلي سوتونلارينين بير يسي ده اولماياجاق ايدي.
اونوتماميشام اوشاقليقدا كي ائله بيلرديم بوتون يازيلار گرك فارسجا و يا عربجه و يا اينگليزجه اولمالي ديرلار، شبئه چيخاردانلارين توركجه اوخويوب -دانيشماقلاري مني همشه تعججوبلنديرردي! اللرينده كي بالاجا كؤهنه كاغيزلارا گيزلين باخارديم و گؤررديم كي گؤزل خط ايله(ميرزه خطي دئيه رديك!) توركجه يازيليبلار.

عاشورا آخشاملاري دا بير باشقا شئي مني لاپ تعججوبلنديرردي. ايمام حوسئنين جسديني بير تابوتا قويوب و عربه خوزان آدلانان مراسيمده عرب اويونو چيخاردارديلار و تكجه بو مراسيم توركجه اوخوماق آز اولاردي. و مرثيه لرين چوخو فارسجا و عربجه اولاردي. ياني بو مراسيمي بيز يوخ بلكه عربلر اؤزلري ايجرا ائليرلر...

اون-اون بئش ايل او زامانلاردان گئچيب و ايندي مراسيم دوشوب قيشا، و اورانين شاختاسيندا تؤرنلر يقين كي آيري بير شكيل ده دير. بو گؤروتلري ايكي دنه ال يازما و اسكي كيتابدان سالميشلار. بئله سانيرام بو كيتابلار كيمي، مينلر باشقا ال يازما كيتاب، آذربايجانين بوتون يئرلرينده داغينيق ديرلار؛ حالبوكي بونلار تورك ديلي ادبيياتينين تمللريني گوجلنديره بيلرلر؛ آنجاق يازيقلار اولسون كي تئكنولوژي (قوراشديريم) چاغيندا گوجلو بير هيممت يوخدور بونلار ايسكن اولسونلار:




بير باشقا سؤز:

آذربايجانين هر نه يي ني دانان دوشمانلاري، دئييرلر شيعه مذهبي ني شاه ايسماييل قيلينج گوجو ايله، ايران دا ياييب و بئله بير فيكير چوخدان ايدي مني اذييت ائديريدي. آنجاق سيز ده بيليرسينيز كي اربيلين 10-15 كيلومتئيرليگينده هله سوننولر ياشاييرلار و آزادليقلا اؤز مذهبي ايشلريني گؤرورلر. او كندلرين بيريسينين آدي آنباران دير و يئرليلري تاليشديرلار. كيوي و خالخال كندلرينده حتتا تورك ديللي سوننو ده واردير. اؤرنك ايچين كويونون «هئشين» و خالخالين «هئشه يين» بؤلمه سي نين ياري سي سوننودورلر.
شاه ايسماييل اونلاري قولاغي ديبينده گؤرموردو مو؟! يا بير فرض ده اولابيلر: اونلار قورخودان شيعه اولوبلار و سونرا مذهبلريني ده ييشميشلر! ياخشي! باشقالار بو ايشي گؤه بيلمه زديلر مي؟!!
سيز نئجه دوشونورسونوز؟


Yazıları Latin əlifbasında görmək için, mətni kopi eləyib gedin Köçürgə`yə:

köçürgə yazılımı