1- دومان بيلاغي‌نين يازيلارينا گؤره(ديل آدالاري)، تبريز تيليويزيونو قيزاران آيي‌نين اون سكگيزي‌نين ساعات سكگيز خبرينده دئييب:
من‌ده شوخلوق اوچون دئييرم آخي هئچ بونلارا مدرسه لازيم دئييل! مدرسه اونوچون‌دور كي توركلره فارسي اؤيره‌ده‌لر! بونلار كي آناديل‌لري فارسجادير. سونرا جيددي اولوب دئييرم تئهران اوستانيندا اون‌لار و بلكه يوزلر تورك كندي واردير! مين‌ايل‌ده دئمزلر: "توركجه قونوشان ساووجبولاغين فيلان كندينين اوخولو آچيلدي".
2- يوخاري دا كي سؤزلره گؤره ايسته‌ييرديم باشقا قونولاري ربط وئريب و بورادا بير داها دومانين سؤزلرينه ايشاره ادم. آنجاق دئييرديم ائله اورادا ياخشي يازيليب داي بير ده سن نه ايسته‌يير‌سن يازاسان؟ گئجه ياري‌سي بو فيكيرلرده ايديم كي شبكه اوچ ده گؤردوم بير اوخول‌دوزه‌لدن خه‌يير كيشي‌يه گؤره دانيشيلير. او "عليپور" آدلي قوجا كيشي اوخوللارين بيري‌سينين آچيليش تؤرنينده گؤردوم اوشاقلارلا توركجه دانيشير. قارداشي ايله دانيشاندا بللي اولدو، "عليپور" يئتميش اوچ دنه مدرسه اردبيل كندلرينده دوزلديب.
يئتميش اوچ دنه! ياني يئتميش اوچ دنه كند ايچين! اؤنجه ائشيتميشديم اردبيل اوستانيندا كي خه‌ييرلر ايران دا رئكورد ووروبلار. بئله دئمك اولار كي هر يئرده دوؤلت بئيتولمال‌دان خرج ائديب مدرسه دوزه‌تسه، آنجاق آزربايجان‌دا اؤرنك ايچين اردبيلين "ايج‌ويجين" كنديندن "عليپور" كيمي بير آدام چيخيب كي وارلي دير، و تئهران دا تيجارت و بيزينئسه باخير، آنجاق اؤز آنايوردونو اونوتماييب و اورادا مدرسه دوزه‌تمك يولوندا اؤز واريندان باغيشلايير. آجي گئرچك ده بورادا دير كي بو اوخوللارين دوزه‌تمه‌سي‌نين بودجه‌سي خالقين جيبيندن چيخسا دا، خالق ديلينه ده‌يه‌ر وئريلمير و "عليپور"ون اؤزو ايسه بونا گؤره بيلگي‌سي يوخدور. و سانكي بيلمه‌يه-بيلمه‌يه، خالقين بؤيوك آداملارينين پولو، خالق اوشاقلارينين آسيميله اولماغينا خرج اولونور.
و البته بو وئرليشين ياييلماسينين نه‌ده‌ني يازيق "عليپور"ون مريض اولوب و خسته‌خانا تختينده ياتماغي ايدي. سوروملولار اونون تختي‌نين يانيندا صف چكييب و يانيندا يادگاري گؤرونتو ساليرديلار. و باشقا طرف‌دن اونون دوزه‌تديگي اوخوللار دا اوشاقلار فارسجا دوعا ائديرديلر : "خدايا خدايا عليپور-و نگهدار..." . و نه‌دن او ساغلام اولاندا ايشلريني بؤيوتمه‌ييرديلر؟ نئيه كي بيري تاپيلاردي و اونا كيمليك و وارليق و آناديلينه گؤره بير شئيلر دئيه‌ردي.
من ده دوعا ائديرم عليپور تئزليك ايله شفا تاپسين... آللاه بئله آداملاري چوخ گؤرمه‌سين و البته بونا دا دوعا ائديرم كي عليپور شفا تاپاندان سونرا اؤز اوخوللارينين بيري‌سينده توركجه درسليك‌لرين اؤيره‌ديلمه‌سيني ايسته‌سين. بونون نه‌ده‌نيني آشاغي‌دا اوخوياجاقسينيز. من كيمي يوخسول آداملارين دا كي پولو يوخدور بئله ايشلر گؤرسونلر. دئمه‌لي آللاه تانيديغي ائششه‌گه بوينوز وئرمه‌ييب...
3- اوخودوغونوز كيمي چوخلو خه‌يير آدملار وارديلار كي خالقي سئومك ايچين و تانري يولوندا اؤز وارلاريندان گئچيرلر، آنجاق بيري تاپيلمير اونلارا دئسين كي حواسينيز اولسون بو اوخوللاردا اوشاقلارين آناديلي ده اؤيره‌نيلسين. دؤولت كي بودجه وئرمير! آنجاق آناياسانين اون بئشينجي اصلينه گؤره:
سانكي "عليپور"و تيلويزيون‌دا گؤسته‌رنده، شوونيستلر بيزيم فيكريميزي ده اوخويوبلار! آناياسا ايله اوست-اوسته گلمه‌يه‌ن بير "مصوبه" گئچيريليب. تصويب اولونوب كي بير درسين ايكي ديلده اؤيره‌ديلمه‌سي ياساق دير!! بو مصوبه‌يه كيمين گوج ايله تاكيد ائله‌ييب، بارماق باسماغي‌دا چوخ عجيب و اؤنملي‌دير. "سازمان مدارس غير دولتي و توسعه مشاركت‌هاي مردمي(غئيردولتي اوخوللارو خالق پايلاشمالار قالديرماسي قورومو)"نين سوروملوسو بونو دئييب. اولابيلر اونون منظورو تئهرانين يوخاري بؤلمه‌لرينده‌كي اوخوللاردا اينگيليس‌جه رياضي اؤيره‌تمك‌دير. آنجاق اونون سؤزو تئهران‌دان چوخ، اوستانلار و بؤلگه‌لره گؤره دير. او اوستانلارا دانيشير آنجاق هله بونو بيلمير كي آزربايجان‌دا آناديلي فارسجا دئييل و اؤيرتمنلر فيزيك، رياضي و شيمي‌ني توركجه‌ني قيراغا قويسالار نه دانيشابيلرلر و نه اؤيره‌ده‌بيلرلر و نه اوشاقلار قانارلار!! او بونو دا آرتيريب كي: "اون بئشينجي اصل بير درسي ايكي ديله اؤيره‌تمه‌يي ياساقلاييب، چونكو (بو ايشين) ايرانين كولتورو و كولتورل ميراثي ايله موغاييرتي وار."!! و گونش ايشيغي آلتيندا بئله اوزو سوسوزلوق و منطيق سيزليك ايله دانيشماق چوخ حياسيزليق ايستير.
و چوخ عجيب‌دير كي "عليپور" كيمي آداملارين دوزه‌تديگي اوخوللار دا ايسه "آناديلي" تدريس اولماغينا قاداغا قويولور، حالبوكي "عليپور" كيمي آداملارين "آناديلي" فيكرينده اولماق خبري ال‌ده يوخدور. بونو دئمك اولار خالقين اويانماق سوره‌جي شوونيسمي قورخودوب و قانون آدي ايله ايندي‌دن خالقين اؤز آناديلي‌نين فيكرينده اولماق قارشي‌سي‌ني انگل‌له‌مك ايسته‌ييرلر.
"مدرسه‌ی روستای کریم‌خان که به زبان تاتی حرف می‌زنند افتتاح شد!چوخ گؤزل! چوخ ياخشي! خبر دئيه‌نده كاشكي هر‌نه‌يي بئله آيرينتي‌لي دئيه‌لر. آنجاق دومانين يازاري، يوسوف به‌يين ده، من كيمي مئديا ساري‌سيندان بئله تايسيز "خرق عادتـ"ـلري گؤره‌نده، باشي آغري‌يير كي گؤرسون بو "تات" آزليغي‌نين آزربايجانين اويان بويانيندا گؤره‌نده آيرينتي وئرمك يادينا دوشمه‌يين نه‌دني نه‌دير؛ و سونرا بئله بير آچيقلاما دا آرتيرير:
(تات‌جا قونوشان کریم‌خان کندینین اوخولو آچیلدی!) "
خبر بیرآز به‌لیرسیز و موبهم‌دیر! ایندی بیلینمیر کی نییه کریم خان کندینین تات اولدوغونا ایشاره اولونوب؟! هم‌ده بیر اوخول آچیلیشی خبرینده!!! یانی اوخول دا تات‌جا‌دا اوخوناجاق‌می یوخسا تات‌جا دا اوخوناجاق‌می؟! اؤیله‌یسه تورک‌لر آراسی تات‌لاری قورویاق، و سونرالارا میللت‌لر آراسی دیل آدالاری بهانه‌سی تورک‌لری آذری‌یه محکوم ائتمه‌یه قالسین!!!
من‌ده شوخلوق اوچون دئييرم آخي هئچ بونلارا مدرسه لازيم دئييل! مدرسه اونوچون‌دور كي توركلره فارسي اؤيره‌ده‌لر! بونلار كي آناديل‌لري فارسجادير. سونرا جيددي اولوب دئييرم تئهران اوستانيندا اون‌لار و بلكه يوزلر تورك كندي واردير! مين‌ايل‌ده دئمزلر: "توركجه قونوشان ساووجبولاغين فيلان كندينين اوخولو آچيلدي".
يئتميش اوچ دنه! ياني يئتميش اوچ دنه كند ايچين! اؤنجه ائشيتميشديم اردبيل اوستانيندا كي خه‌ييرلر ايران دا رئكورد ووروبلار. بئله دئمك اولار كي هر يئرده دوؤلت بئيتولمال‌دان خرج ائديب مدرسه دوزه‌تسه، آنجاق آزربايجان‌دا اؤرنك ايچين اردبيلين "ايج‌ويجين" كنديندن "عليپور" كيمي بير آدام چيخيب كي وارلي دير، و تئهران دا تيجارت و بيزينئسه باخير، آنجاق اؤز آنايوردونو اونوتماييب و اورادا مدرسه دوزه‌تمك يولوندا اؤز واريندان باغيشلايير. آجي گئرچك ده بورادا دير كي بو اوخوللارين دوزه‌تمه‌سي‌نين بودجه‌سي خالقين جيبيندن چيخسا دا، خالق ديلينه ده‌يه‌ر وئريلمير و "عليپور"ون اؤزو ايسه بونا گؤره بيلگي‌سي يوخدور. و سانكي بيلمه‌يه-بيلمه‌يه، خالقين بؤيوك آداملارينين پولو، خالق اوشاقلارينين آسيميله اولماغينا خرج اولونور.
و البته بو وئرليشين ياييلماسينين نه‌ده‌ني يازيق "عليپور"ون مريض اولوب و خسته‌خانا تختينده ياتماغي ايدي. سوروملولار اونون تختي‌نين يانيندا صف چكييب و يانيندا يادگاري گؤرونتو ساليرديلار. و باشقا طرف‌دن اونون دوزه‌تديگي اوخوللار دا اوشاقلار فارسجا دوعا ائديرديلر : "خدايا خدايا عليپور-و نگهدار..." . و نه‌دن او ساغلام اولاندا ايشلريني بؤيوتمه‌ييرديلر؟ نئيه كي بيري تاپيلاردي و اونا كيمليك و وارليق و آناديلينه گؤره بير شئيلر دئيه‌ردي.
من ده دوعا ائديرم عليپور تئزليك ايله شفا تاپسين... آللاه بئله آداملاري چوخ گؤرمه‌سين و البته بونا دا دوعا ائديرم كي عليپور شفا تاپاندان سونرا اؤز اوخوللارينين بيري‌سينده توركجه درسليك‌لرين اؤيره‌ديلمه‌سيني ايسته‌سين. بونون نه‌ده‌نيني آشاغي‌دا اوخوياجاقسينيز. من كيمي يوخسول آداملارين دا كي پولو يوخدور بئله ايشلر گؤرسونلر. دئمه‌لي آللاه تانيديغي ائششه‌گه بوينوز وئرمه‌ييب...
3- اوخودوغونوز كيمي چوخلو خه‌يير آدملار وارديلار كي خالقي سئومك ايچين و تانري يولوندا اؤز وارلاريندان گئچيرلر، آنجاق بيري تاپيلمير اونلارا دئسين كي حواسينيز اولسون بو اوخوللاردا اوشاقلارين آناديلي ده اؤيره‌نيلسين. دؤولت كي بودجه وئرمير! آنجاق آناياسانين اون بئشينجي اصلينه گؤره:
استفاده از زبانهاي محلي و قومي در مطبوعات و رسانه هاي گروهي و تدريس ادبيات آنها در مدارس، در كنار زبان فارسي آزاد است(يئرلي و ائتنيك ديللرين، يايين و قروپ مئديالار دا ايشه آپاريلماغي، و ادبياتلارينين تدريسي، اوخوللار دا فارس ديلي يانيندا آزاد دير.).آما بو خبره باخين: "ممنوعیت تدریس یک درس به دو زبان تصویب شد (بير درسي ايكي ديله اؤيرتمه‌يين ياساقلانماغي تصويب اولوندو)"!
سانكي "عليپور"و تيلويزيون‌دا گؤسته‌رنده، شوونيستلر بيزيم فيكريميزي ده اوخويوبلار! آناياسا ايله اوست-اوسته گلمه‌يه‌ن بير "مصوبه" گئچيريليب. تصويب اولونوب كي بير درسين ايكي ديلده اؤيره‌ديلمه‌سي ياساق دير!! بو مصوبه‌يه كيمين گوج ايله تاكيد ائله‌ييب، بارماق باسماغي‌دا چوخ عجيب و اؤنملي‌دير. "سازمان مدارس غير دولتي و توسعه مشاركت‌هاي مردمي(غئيردولتي اوخوللارو خالق پايلاشمالار قالديرماسي قورومو)"نين سوروملوسو بونو دئييب. اولابيلر اونون منظورو تئهرانين يوخاري بؤلمه‌لرينده‌كي اوخوللاردا اينگيليس‌جه رياضي اؤيره‌تمك‌دير. آنجاق اونون سؤزو تئهران‌دان چوخ، اوستانلار و بؤلگه‌لره گؤره دير. او اوستانلارا دانيشير آنجاق هله بونو بيلمير كي آزربايجان‌دا آناديلي فارسجا دئييل و اؤيرتمنلر فيزيك، رياضي و شيمي‌ني توركجه‌ني قيراغا قويسالار نه دانيشابيلرلر و نه اؤيره‌ده‌بيلرلر و نه اوشاقلار قانارلار!! او بونو دا آرتيريب كي: "اون بئشينجي اصل بير درسي ايكي ديله اؤيره‌تمه‌يي ياساقلاييب، چونكو (بو ايشين) ايرانين كولتورو و كولتورل ميراثي ايله موغاييرتي وار."!! و گونش ايشيغي آلتيندا بئله اوزو سوسوزلوق و منطيق سيزليك ايله دانيشماق چوخ حياسيزليق ايستير.
و چوخ عجيب‌دير كي "عليپور" كيمي آداملارين دوزه‌تديگي اوخوللار دا ايسه "آناديلي" تدريس اولماغينا قاداغا قويولور، حالبوكي "عليپور" كيمي آداملارين "آناديلي" فيكرينده اولماق خبري ال‌ده يوخدور. بونو دئمك اولار خالقين اويانماق سوره‌جي شوونيسمي قورخودوب و قانون آدي ايله ايندي‌دن خالقين اؤز آناديلي‌نين فيكرينده اولماق قارشي‌سي‌ني انگل‌له‌مك ايسته‌ييرلر.
No comments:
Post a Comment